Davranışsal bağımlılıklar, bireyin herhangi bir madde kullanmaksızın, belirli bir davranışı (örneğin internet kullanma, oyun oynama, alışveriş yapma) kontrolünü kaybedecek şekilde, olumsuz sonuçlarına rağmen kompulsif (zorlantılı) bir biçimde tekrarlaması durumudur. Bu davranışlar başlangıçta keyif verici veya rahatlatıcı olabilirken, zamanla kişinin yaşamında merkezi bir rol oynamaya başlar ve işlevselliğini, ilişkilerini ve genel ruh sağlığını ciddi şekilde bozabilir.
Ankara’daki kliniğimizde, çeşitli davranışsal bağımlılıklarla mücadele eden bireylere ve ailelerine yönelik uzmanlaşmış tedavi ve danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Amacımız, bu davranışların altında yatan nedenleri anlamak, bireyin davranışları üzerindeki kontrolünü yeniden kazanmasına yardımcı olmak ve daha sağlıklı, dengeli bir yaşam tarzı geliştirmesine destek olmaktır.
Yaygın Görülen Davranışsal Bağımlılık Türleri:
Kliniğimizde destek sunduğumuz başlıca davranışsal bağımlılık türleri şunlardır:
- İnternet Bağımlılığı:
- Sosyal Medya Bağımlılığı: Sosyal medya platformlarında aşırı zaman geçirme, sürekli bildirimleri kontrol etme, sanal kimlikle aşırı meşguliyet.
- Online Oyun Bağımlılığı: Gerçek dünyadaki sorumlulukları ihmal edecek düzeyde online oyun oynama.
- Genel İnternet Kullanım Bozukluğu: Bilgi arama, video izleme veya diğer online aktivitelerde kontrolsüz zaman geçirme.
- Oyun Bağımlılığı (Dijital ve Diğer): Video oyunları, bilgisayar oyunları veya mobil oyunlar üzerinde kontrolü kaybetme, sosyal ve mesleki işlevsellikte bozulma.
- Alışveriş Bağımlılığı (Kompulsif Satın Alma): İhtiyaç duyulmayan şeyleri satın alma dürtüsünü kontrol edememe, bu davranışın ardından suçluluk veya pişmanlık duyma, mali sorunlar yaşama.
- Egzersiz Bağımlılığı: Sağlıklı yaşam hedefinin ötesine geçerek, kişinin sağlığını tehlikeye atacak düzeyde aşırı ve zorlantılı egzersiz yapma, yapmadığında suçluluk veya kaygı hissetme.
Davranışsal Bağımlılıkların Genel Belirtileri:
Her davranışsal bağımlılık türünün kendine özgü belirtileri olsa da, ortak bazı işaretler şunlardır:
- Belirli bir davranışla aşırı zihinsel meşguliyet.
- Davranışı kontrol etme, azaltma veya bırakma çabalarına rağmen başarısız olmak.
- İstenen etkiyi elde etmek için davranışın süresini veya yoğunluğunu artırma ihtiyacı (tolerans benzeri durum).
- Davranışı gerçekleştiremediğinde huzursuzluk, sinirlilik, kaygı veya depresif duygular yaşama (yoksunluk benzeri durum).
- Davranışı olumsuz duygulardan kaçmak veya rahatlamak için kullanmak.
- Davranışın olumsuz sonuçlarına (ilişkilerde bozulma, işte/okulda sorunlar, mali zorluklar, sağlık sorunları) rağmen devam etmek.
- Davranışın boyutu hakkında yalan söylemek veya gizlemek.
- Sosyal, mesleki veya eğlence aktivitelerini davranış nedeniyle azaltmak veya bırakmak.
Davranışsal Bağımlılıkların Tedavi Yaklaşımımız:
Ankara’daki kliniğimizde davranışsal bağımlılıkların tedavisi, bireyin ihtiyaçlarına ve bağımlılığın türüne göre uyarlanmış, kanıta dayalı yöntemlerle yürütülür:
- Kapsamlı Değerlendirme: Bireyin davranış örüntüsü, tetikleyicileri, bağımlılığın şiddeti, eşlik eden psikiyatrik durumlar ve yaşamındaki etkileri detaylı bir şekilde değerlendirilir.
- Kişiye Özel Tedavi Planı: Bireyselleştirilmiş hedefler belirlenerek, uygun tedavi stratejilerini içeren bir plan oluşturulur.
- Psikoterapi:
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bağımlılık yaratan davranışlara yol açan düşünce kalıplarını ve inançları değiştirmeye, sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmeye ve dürtü kontrolünü artırmaya odaklanır. Davranışsal bağımlılıkların tedavisinde etkinliği yüksek bir yöntemdir.
- Motivasyonel Görüşme: Bireyin değişim motivasyonunu artırmaya ve tedaviye aktif katılımını sağlamaya yardımcı olur.
- Bireysel Terapi: Bağımlılığın altında yatan duygusal sorunları, kişisel zorlukları ve travmaları çalışmak için destekleyici bir ortam sunar.
- Aile Danışmanlığı/Terapisi: Bağımlılık aile sistemini etkilediğinden, aile üyelerinin sürece dahil edilmesi, iletişimin güçlendirilmesi ve destekleyici bir ev ortamının oluşturulması hedeflenir.
- Tetikleyicilerin Belirlenmesi ve Başa Çıkma Stratejileri: Bağımlılık davranışını tetikleyen durumlar, düşünceler veya duygular belirlenir ve bunlarla başa çıkmak için sağlıklı stratejiler geliştirilir.
- Alternatif Davranışlar ve Sağlıklı Yaşam Tarzı Geliştirme: Bağımlılık yaratan davranışın yerine geçebilecek sağlıklı hobiler, aktiviteler ve sosyal etkileşimler teşvik edilir. Zaman yönetimi, stres yönetimi gibi beceriler üzerinde durulur.
- Nüks Önleme: İyileşmenin kalıcı olması için olası risk faktörlerini tanıma ve nüksü önlemeye yönelik beceriler kazandırılır.
Yaşamınızın Kontrolünü Yeniden Elinize Alın.
Davranışsal bağımlılıklar yaşam kalitenizi düşürebilir ve sizi esir alabilir, ancak bu durumla başa çıkmak ve özgürleşmek mümkündür. Ankara’daki kliniğimizde, bu zorlu süreçte size rehberlik etmek, destek olmak ve yaşamınızın kontrolünü yeniden elinize almanıza yardımcı olmak için buradayız.
Davranışsal bağımlılıklar ve tedavi seçeneklerimiz hakkında daha fazla bilgi almak veya randevu oluşturmak için lütfen bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin